Nowy wykaz punktowanych czasopism naukowych
Prawie 31 tysięcy pozycji liczy nowy wykaz czasopism i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych, opublikowany przez Ministerstwo nauki i Szkolnictwa Wyższego. Resort podkreśla, że wykaz będzie drugim – obok wykazu wydawnictw – kluczowym narzędziem dla systemu ewaluacji jakości działalności naukowej.
Jak przypomina MNiSW, zgodnie z Konstytucją dla Nauki każdy pracownik naukowy musi przedstawić do oceny swoje osiągnięcia (dotychczas wydziały wystawiały jedynie najlepszych pracowników). Badacze będą mogli wskazać do ewaluacji maksymalnie 4 publikacje w ciągu 4 lat. „To ukróci niekorzystne zjawisko punktozy, czyli pogoni za jak największą liczbą marnej jakości publikacji. Poza tym uczelnie oceniane będą w ramach dyscyplin, a nie jednostek organizacyjnych (np. wydziałów). Dzięki temu naukowcy reprezentujący jedną dyscyplinę, ale pracujący w różnych wydziałach, połączą siły i talenty” – podkreślono w ministerialnym komunikacie.
Wykaz czasopism opiera się w dużej mierze na międzynarodowych bazach interdyscyplinarnych o dużym zasięgu, które indeksują publikacje wysokiej jakości. Takimi czołowymi bazami są np. Web of Science czy Scopus, w których są też wydawnictwa polskojęzyczne (obecnie jest tam to ok. kilkaset polskich czasopism, ponad 100 wydawanych w języku polskim). Ministerstwo tłumaczy, że „do tej pory pogoń za publikacjami generowała w naszym kraju wysyp wciąż nowych tytułów. Co roku ukazywało się około 200 nowych czasopism naukowych, a cykl ich życia nie przekraczał z reguły 2-3 lat. Często miały one znaczenie jedynie lokalne i nie pretendowały do włączenia się w szerszy, międzynarodowy, a nawet ogólnopolski dialog. Oprócz tego aż 60 proc. polskich czasopism naukowych miewało opóźnienia wydawnicze ze względu na brak odpowiedniej liczby artykułów do publikacji. To najlepiej pokazuje skalę niekorzystnych zjawisk”.
Nowy wykaz czasopism ma zaowocować tym, że „badacze będą publikować więcej wartościowych prac w bardziej prestiżowych tytułach, a polska nauka wzmocni swą pozycję w międzynarodowym obiegu myśli.” Znalazło się w nim 30 676 pozycji (29 037 czasopism naukowych i 1 639 materiałów z konferencji). Stanowi to wzrost o ponad 61 proc. w stosunku do starego wykazu czasopism ogłoszonego w styczniu 2017 roku. Poprzedni wykaz obejmował 19 014 tytułów.
Jakie czasopisma wchodzą w skład nowego wykazu?
1. Czasopisma naukowe uwzględnione w międzynarodowej bazie to:
– Scopus
– Web of Science (Core Collection):
- Science Citation Index Expanded
- Social Sciences Citation Index
- Arts & Humanities Citation Index
- Emerging Sources Citation Index
2. Recenzowane materiały z konferencji międzynarodowych uwzględnionych w bazie informatycznych konferencji naukowych The Computing Research and Education Association of Australasia (CORE).
3. Czasopisma naukowe ujęte w międzynarodowej bazie ERIH+, ale nieujęte w bazach Scopus i WoS Core Collection, które w wyniku oceny eksperckiej zostały uznane (przez zespoły powołane dla dyscyplin naukowych w dziedzinie nauk humanistycznych, dziedzinie nauk społecznych i dziedzinie nauk teologicznych) za posiadające międzynarodową renomę i szczególny wpływ na rozwój danej dyscypliny naukowej, a także za spełniające standardy etyczne.
4. Czasopisma naukowe finansowane w ramach programu „Wsparcie dla czasopism naukowych”, który obejmuje 484 polskich czasopism (w tym wydawane przez PK tytuły „Czasopismo Techniczne” i „Środowisko Mieszkaniowe”).
Czasopismom naukowym i recenzowanym materiałom z konferencji międzynarodowych można było przyznać: 20, 40, 70, 100, 140 albo 200 punktów. O punktacji decydowali eksperci – ok. 400 czołowych polskich naukowców, reprezentujących wszystkie dyscypliny, zebranych w 44 zespoły doradcze ministra, a w końcowej fazie opracowania wykazu brali także udział członkowie Komisji Ewaluacji Nauki.
MNiSW przypomina przy okazji publikacji wykazu, że przypisanie dyscyplin naukowych do czasopism nie będzie miało rozstrzygającego znaczenia w kontekście możliwości uwzględnienia danego artykułu w ewaluacji. Przypisanie ma jedynie usprawnić ocenę. Jeśli artykuł będzie opublikowany w czasopiśmie przypisanym do dyscyplin „A” i „B”, ale zachowa związek naukowy z dyscypliną „C”, wówczas będzie można zaliczyć go jako osiągnięcie w ramach dyscypliny „C”. Przypisanie czasopism do dyscypliny niczego nie przesądza, a jedynie ułatwia ocenę.
Do 15 września wydawnictwa naukowe, które nie znalazły się w wykazie wydawnictw publikujących recenzowane monografie naukowe, mogą jeszcze ubiegać się o umieszczenie na liście ministerialnej. Zgłoszenia w tej sprawie należy składać przez system teleinformatyczny Polskiej Bibliografii Naukowej. Rozpatrywać je będzie Komisja Ewaluacji Nauki.