Zmiany w polskiej nauce: nowy minister, będą korekty na liście czasopism i w NCBiR
Dariusz Wieczorek został nowym ministrem nauki i szkolnictwa wyższego w rządzie premiera Donalda Tuska. Formalnie rozdział dotychczasowego Ministerstwa Edukacji i Nauki na dwa ministerstwa będzie obowiązywał od 1 stycznia 2024 r.
Nowy minister urodził się 23 maja 1965 roku w Szczecinie. Jest absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Szczecinie oraz Wydziału Elektrycznego Politechniki Szczecińskiej. Ukończył również studia podyplomowe na kierunku organizacja i zarządzanie gospodarką turystyczną oraz prawo administracyjne i samorządowe.
W latach 1998-2001 był wiceprezydentem Szczecina. Sprawował też funkcję radnego Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego II, IV i V kadencji. Był prezesem zarządu Energetyki Szczecińskiej, członkiem zarządu spółki akcyjnej Enea, a także dyrektorem oddziału przedsiębiorstwa Enea Operator. Od 2019 roku jest posłem na Sejm RP.
W Sejmie IX kadencji był członkiem Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej oraz Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, a także sekretarzem klubu parlamentarnego Lewicy. Jest wiceprzewodniczącym Nowej Lewicy.
Jest żonaty, ma syna. Był perkusistą zespołu Vinders.
Prezes Rady Ministrów Donald Tusk, na wniosek ministra Nauki, powołał na stanowisko Sekretarza Stanu prof. dr. hab. Marka Gzika, a na stanowiska Podsekretarzy Stanu: dr. hab. Macieja Gdulę, dr hab. Marię Mrówczyńską, prof. UZ oraz dr. hab. Andrzeja Szeptyckiego, prof. UW.
źródło: nauka.gov.pl
Minister nauki: nie planuję żadnych działań rewolucyjnych, a ewolucyjne
Podwyżki 30 proc. dla nauczycieli akademickich, likwidację niektórych jednostek naukowych powołanych przez poprzedniego ministra i rozmowy ze środowiskiem akademickim – zapowiedział po objęciu stanowiska minister Dariusz Wieczorek. Podkreślił, że nie planuje zmian rewolucyjnych, ale ewolucyjne.
„O jednej rzeczy mogę zapewnić: nie planuję żadnych działań rewolucyjnych, a działania ewolucyjne. Cel jest taki, że polska nauka ma się rozwijać, musi być wykorzystywana w przemyśle. Muszą zwiększyć się nakłady na naukę i rozwój, bo to jest po prostu świetna inwestycja, która w długim czasie daje dodatkowe przychody do budżetu. Wiem, że są różne napięcia w środowisku naukowym, będziemy się starali je łagodzić. Chciałbym doprowadzić do sytuacji takiej, żeby były jasne reguły oceny działalności naukowej i poszczególnych uczelni, jasne zasady rozdziału środków finansowych. To musi być transparentne i uzgodnione z samymi zainteresowanymi” – podkreślił.
Na pytanie o to, na jaką podwyżkę mogą liczyć nauczyciele akademiccy, Wieczorek odparł, 30-procentową. „To była pierwsza rzecz, którą zgłosiłem panu premierowi jeszcze nieformalnie na posiedzeniu rządu, że musimy to uwzględnić w budżecie na rok 2024 i była zgoda wszystkich. Teraz czekają nas rozmowy z ministrem finansów, ale tak jak pan premier zapowiedział w swoim wystąpieniu, będziemy to realizować i na to środki finansowe się znajdą” – dodał.
Pytany co czeka niektóre instytucje naukowe, powołane przez poprzedni rząd np. Instytut Badań nad Renesansem i Barokiem, minister Wieczorek powiedział, że decyzje będą zapadały już w gronie nowego kierownictwa resortu. „Ja oczywiście mam plan i mogę tylko powiedzieć, że wszystkie te bezsensowne jednostki, które powstawały z powodów politycznych i nie mają racji bytu – będą likwidowane”. Zwrócił uwagę, że podległe mu ministerstwo jest w budowie i najpierw musi nastąpić rozdzielenie resortu edukacji od nauki.
Przejmując resort, Dariusz Wieczorek odniósł się też do pojawiających się obaw, że MNiSW obejmuje człowiek spoza środowiska naukowego. „Powiedziałbym im, żeby się nie martwili, bo to jest wartość dodana. (…) Uspokajam: moją rolą jest to, żeby zadbać w ramach prac rządu o zwiększenie pozycji polskiej nauki, o poprawę jej finansowania, o nowe technologie, badania, rozwój, o współpracę z przemysłem i samorządami. W tej dziedzinie mam ogromne doświadczenie i wiem, jak to robić” – przekonywał.
Więcej w serwisie Nauka w Polsce
Budżet na naukę większy o 7 mld zł
O 7 mld zł więcej niż w 2023 r. mają wynieść nakłady na naukę i szkolnictwo wyższe w przyszłym roku – zapowiedział minister Dariusz Wieczorek na konferencji prasowej 20 grudnia. To wzrost o 22%. Większą część tej sumy, bo 4 mld zł, pochłoną podwyżki. Zaplanowano 30-proc. wzrost płac nauczycieli akademickich oraz 20-proc. – w przypadku pracowników niebędących nauczycielami akademickimi. Zwiększony – o 180 mln zł – będzie także budżet Polskiej Akademii Nauk. Z kolei na remonty i budowę nowych akademików przeznaczono 150 mln zł. W odniesieniu do sytuacji Narodowego Centrum Nauki, szef resortu zapowiedział, że również i ta instytucja może liczyć na pomoc. W planach jest także audyt reform w sektorze nauki i szkolnictwa wyższego z ostatnich 15 lat.
źródło: nauka.gov.pl/forumakademickie.pl
Będą zmiany listy czasopism punktowanych
Wprowadzenie od 1 stycznia 2024 r. zmian w wykazie punktowanych czasopism naukowych zapowiedział minister nauki. „W sprawie wykazu czasopism naukowych podjąłem decyzję, że od stycznia (2024 r. – przyp. PAP) zmieniamy ten wykaz i powracamy do wykazu zaakceptowanego przez Komisję Ewaluacji Nauki w dniu 29 czerwca 2023 r.” – powiedział szef resortu nauki na konferencji prasowej w Warszawie.
Uspokoił też, że punktacja, która obowiązuje do końca tego roku nie będzie anulowana, a „wszyscy ci, którzy na jej podstawie otrzymali punkty, będą je zachowywali”. Lista czasopism punktowanych jest publikowana od 2004 r. przez ministerstwo właściwe ds. nauki. Może służyć do oceny instytucji naukowych i pracowników naukowych.
Kształt ewaluacji jest przedmiotem nieustannej dyskusji w środowisku naukowym. Część środowiska akademickiego wzburzona jest faktem, że punktacja w wykazie czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych była modyfikowana w trakcie okresu ewaluacji i że część zmian nie była zatwierdzona przez Komisję Ewaluacji Nauki.
Minister Wieczorek powiedział w środę 20 grudnia, że poprosił Komisję Ewaluacji Nauki, żeby od przyszłego roku rozpoczęła pilne prace nad kolejnym wariantem listy czasopism. Dodał, że ministerstwo będzie szanowało to, co wypracuje KEN; nie zamierza w te sprawy ingerować. „To pokazanie z naszej strony kierunku działań, o którym mówiliśmy – dzisiaj to, co chcemy robić w ministerstwie ma być jasne, przejrzyste, transparentne i nie będzie jakiejkolwiek ideologii i preferowania jakichkolwiek uczelni ze względów na opcje polityczne, na opcje światopoglądowe. To muszą być parametry takie same dla wszystkich – uczciwe, jasne i klarowne” – podkreślił minister.
Więcej w serwisie Nauka w Polsce PAP
Plan jest taki, żeby NCBR był w strukturze ministerstwa nauki
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju wymaga zreformowania i powinno podlegać ministrowi nauki – zapowiedział na antenie Radia Zet nowy szef resortu nauki.
„NCBR to bardzo poważny temat i prawda jest taka, że jesteśmy w tej chwili w fazie reorganizacji w samym rządzie” – mówił Wieczorek, pytany, czy Narodowe Centrum Badań i Rozwoju zostanie zlikwidowane, czy o zreformowane. „Nie ukrywam, że NCBR powinien podlegać ministrowi nauki, w związku z czym trzeba teraz stosowne rozporządzenia w tej sprawie przygotować. Wymaga to zreformowania. Wiemy, co się działo: NCBR był miejscem, gdzie działacze PiS sobie zarabiali pieniądze. Efekt tego jest taki, że jest poważne zagrożenie, że ta instytucja może stracić certyfikat dotyczący wydatkowania środków z Unii Europejskiej.”
Przypomniał też, że tym momencie ta instytucja mu nie podlega. „W uzgodnieniach z panem premierem będzie ta zmiana dokonana. W tej chwili musimy tylko od strony formalnej tego dokonać. Plan jest taki, żeby w strukturze ministerstwa nauki był NCBR, no bo to jest naturalne. Nauka musi mieć instrumenty, w których są środki na badania i rozwój, środki z Unii Europejskiej” – przekonywał minister. NCBR to agencja wykonawcza, powołana do realizacji zadań z zakresu polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa.
Więcej w serwisie Nauka w Polsce PAP