Politechnika Krakowska wśród trzech najlepszych uczelni w Polsce
Politechnika Krakowska znalazła się w gronie trzech najlepszych uczelni w Polsce, jeśli chodzi o wyniki ewaluacji działalności naukowej za lata 2017-2021. Właśnie oficjalnie ogłoszono, jakie kategorie minister edukacji i nauki przyznał dyscyplinom naukowym oraz artystycznym, uprawianym na wszystkich polskich uczelniach i w instytutach badawczych. Politechnika Wrocławska (4 kategorie A+ i 9 kategorii A), Politechnika Poznańska (2 A+ i 7A) oraz Politechnika Krakowska (1 kategoria A+ i 7 kategorii A) to jedyne wielodyscyplinowe uczelnie w Polsce, które uzyskały najwyższe kategorie – A+ i A – dla wszystkich dyscyplin nauki, które poddały ewaluacji.
Komisja Ewaluacji Nauki (KEN), która przeprowadzała ocenę działalności naukowej za lata 2017-2021, poddała jej w sumie ponad 300 jednostek naukowych, w tym 283 podmioty, które prowadziły działalność w trybie jawnym. Według danych, zaprezentowanych przez przewodniczącego KEN prof. Błażeja Skoczenia podczas seminarium KRASP w Łodzi i posiedzenia Senatu PK w Krakowie, w ewaluacji – w ramach 1145 dyscyplin – oceniono dorobek 117 854 naukowców. Złożyły się na niego 707 862 publikacje, 12 138 praw ochronnych, 53 903 osiągnięcia artystyczne, 27 556 projektów badawczych, 16 002 komercjalizacje wyników badań naukowych i 155 867 usług badawczych.
A+ i 7A dla dyscyplin Politechniki Krakowskiej
Politechnika Krakowska poddała ewaluacji działalność naukową w ramach 8 dyscyplin: architektura i urbanistyka, informatyka techniczna i telekomunikacja, automatyka, elektronika i elektrotechnika; inżynieria chemiczna; inżynieria lądowa i transport; inżynieria materiałowa; inżynieria mechaniczna, inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka. Zgodnie z ostatecznymi decyzjami MEiN wszystkie otrzymały kategorię naukową A+ (poziom wiodący) lub A (poziom bardzo dobry). Równie dobre wyniki w ewaluacji uzyskały jeszcze tylko dwie polskie uczelnie – Politechnika Wrocławska i Politechnika Poznańska (nie biorąc pod uwagę tych jednostek. które oceniały tylko 1 dyscyplinę, tak było w przypadku akademii wychowania fizycznego i uczelni artystycznych).
Najwyższą możliwą kategorię A+ otrzymała na Politechnice Krakowskiej dyscyplina „architektura i urbanistyka”, w ramach której działalność naukową prowadzi Wydział Architektury. W naukach inżynieryjno-technicznych, na 244 ocenianych dyscyplin, kategorię A+ otrzymało teraz tylko 15 dyscyplin. Musiały one spełniać wymagania kategorii A, a – na podstawie odrębnej oceny eksperckiej – wyróżniły się szczególnie wysokim poziomem działalności naukowej
Kategorię A otrzymały wszystkie pozostałe dyscypliny na PK:
- informatyka techniczna i telekomunikacja (Wydział Informatyki i Telekomunikacji)
- automatyka, elektronika i elektrotechnika (Wydział Inżynierii Elektrycznej i Komputerowej)
- inżynieria chemiczna (Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej)
- inżynieria lądowa i transport (Wydział Inżynierii Lądowej)
- inżynieria materiałowa (Wydział Inżynierii Materiałowej i Fizyki)
- inżynieria mechaniczna (Wydział Mechaniczny)
- inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka (Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki)
Reformy i system motywacyjny kluczem do sukcesu PK
W drodze do ewaluacyjnego sukcesu społeczność Politechniki Krakowskiej, jej władze rektorskie z rektorami Janem Kaziorem oraz Andrzejem Białkiewiczem na czele, a także władze dziekańskie tej i ubiegłych kadencji podjęły wiele starań, by wspierać pracowników w ich wysiłku badawczym, publikacyjnym i patentowym. Działania te poprzedziły analizy efektywności naukowej poszczególnych naukowców i zespołów badawczych PK. Jak podkreślał rektor Andrzej Białkiewicz po tym, gdy Politechnika otrzymała – po odwołaniach – wyniki ewaluacji swoich dyscyplin, kluczem do sukcesu było m.in., to, że uczelnia była dobrze przygotowana do funkcjonowania w nowej akademickiej rzeczywistości, wyznaczonej przez zapisy zmienionej w 2018 r. ustawy o szkolnictwie wyższym i nauce. W sposób przemyślany, choć nie bez dyskusji wewnątrz społeczności, przeprowadzona została w kadencji rektora prof. Jana Kaziora (2016-2020) reforma na PK. Doprowadziła ona do skoncentrowania działalności badawczej w ramach wiodących dyscyplin naukowych i wokół wydziałów, a w rękach dziekanów pozostawiła zarządzanie radami naukowymi dyscyplin. To zapewniło uczelni sprawność zarządczą i przejrzystość kompetencyjną.
Politechnika uruchomiła programy nagród finansowych za osiągnięcia naukowe oraz premii finansowych dla liderów naukowych dyscyplin. Rektor prof. Andrzej Białkiewicz kontynuował programy motywacyjne, a na początku swojej kadencji powołał Centrum Doskonalenia Badań Naukowych. To specjalna jednostka, która w sposób systemowy wspiera interdyscyplinarną współpracę zespołów badawczych PK. Pomaga też w indywidualnym rozwoju naukowców, edukując i szkoląc ich m.in. w metodyce przygotowywania wartościowych prac naukowych.
Uczelnia zwiększyła też budżet m.in. na procesy publikacyjne i patentowanie, powiększyła skład zespołu rzeczników patentowych i na bieżąco monitorowała osiągnięcia poszczególnych pracowników, korzystając z zaawansowanych narzędzi analitycznych.
Jak przebiegała ewaluacja?
W 2022 r. ewaluację jakości działalności naukowej w Polsce przeprowadzono według innych zasad niż poprzednio. Oceniana była jakość działalności naukowej w ramach dyscyplin uprawianych w danym podmiocie, a nie jednostki naukowe (wydziały) uczelni, tak jak to miało miejsce dotychczas. Ponadto wzięto pod uwagę indywidualne osiągnięcia pracowników, reprezentujących konkretną dyscyplinę. Podstawowymi kryteriami branymi pod uwagę podczas oceny były: poziom naukowy lub artystyczny prowadzonej działalności naukowej (kryterium I), efekty finansowe badań naukowych i prac rozwojowych (kryterium II), wpływ działalności naukowej na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki (kryterium III).
W drodze do ewaluacyjnego sukcesu społeczność Politechniki Krakowskiej, jej władze rektorskie z rektorami Janem Kaziorem oraz Andrzejem Białkiewiczem na czele, a także władze dziekańskie tej i ubiegłych kadencji podjęły wiele starań, by wspierać pracowników w ich wysiłku badawczym, publikacyjnym i patentowym
Ewaluację przeprowadziła Komisja Ewaluacji Nauki (KEN), będąca organem opiniodawczo-doradczym ministra nauki. Na podstawie jej szczegółowych raportów oraz zaproponowanej (uchwałą KEN) propozycji oceny, kategorię poszczególnym dyscyplinom (A+, A, B+, B, C) przyznało Ministerstwo Edukacji i Nauki. Od pierwszej oceny uczelnie mogły złożyć odwołania. Decyzje MEiN w sprawie odwołań są ostatecznymi wynikami. Po rozpatrzeniu ponad 500 odwołań właśnie upubliczniono oceny wszystkich dyscyplin naukowych na polskich uczelniach i instytutach badawczych.
Od przyznanych kategorii naukowych zależą uprawnienia do prowadzenia studiów, szkół doktorskich, nadawania stopni i tytułów oraz kwota subwencji, które jednostki naukowe otrzymują z budżetu państwa. Dla PK znakomity wynik ewaluacji oznacza, że we wszystkich dyscyplinach, uczelnia ma prawo m.in. do nadawania stopni doktora i doktora habilitowanego (przedłużenie uprawnień dla 7 dyscyplin oraz nabycie uprawnień przez najmłodszą na PK – informatykę techniczną i telekomunikację), prowadzenia kształcenia na studiach i w ramach Szkoły Doktorskiej.
Szczegółowe ostateczne wyniki ewaluacji za lata 2017-2021 wszystkich 283 jednostek ocenionych w trybie jawnym dostępne są na stronie Ministerstwa Edukacji i Nauki w systemie RAD-on w zakładce Ewaluacja działalności naukowej
Analiza Forum Akademickiego
Szczegółową analizę wyników ewaluacji podejmuje na swoich łamach i stronie internetowej branżowy miesięcznik polskiego środowiska akademickiego „Forum Akademickie”. Red. Piotr Kieraciński wylicza w artykule pt. Ewaluacyjny finisz, że w naukach inżynieryjno-technicznych (w tych oceniana była PK) na 244 dyscypliny 15 otrzymało kategorię A+, 95 – A, 119 – B+, 10 – B, a 5 – C. Autor zauważa: „O ile w poprzedniej ewaluacji jedyną dużą uczelnią, której jednostki uzyskały same kategorie A+ i A, był Uniwersytet Jagielloński, o tyle teraz żadnemu uniwersytetowi nie powiodło się już tak dobrze, choć Uniwersytet Warszawski przoduje w liczbie dyscyplin, które uzyskały najwyższą kategorię – ma ich 8. Wśród dużych uczelni same kategorie A i A+ uzyskały 3 politechniki: Wrocławska (4 A+ i 9A), Poznańska (2 A+ i 7 A) oraz Krakowska (1 A+ i 7 A).”